COĞRAFİ İŞARETLİ ÜRÜNÜN SAĞLADIĞI KATKILAR

Coğrafi işaretler, ürünleri ayırt etmeye ve kullanıldıkları ürünleri farklılaştırmaya yarayan işaretlerdir. Coğrafi işarete konu olan ürünler yetiştirildiği alandan dolayı belirli bir özellik kazanmış, yani diğer benzerlerine göre farklılaştırılmış ürünlerdir. Coğrafi işaretlere konu olan ürünlerin en önemli özelliklerinden biri de ürünün karakteristik özelliği ile kökeni olan coğrafya arasında ilişkinin olmasıdır.

Coğrafi işaretlerin tescilinde en temel amaç; o yöreye özgü doğal ya da insan faktörlerinden oluşan özelliklerin söz konusu ürüne kazandırdığı nitelik ve kalite itibari ile söz konusu bölge ürünlerinin benzer ürünlerden ayırt edilmesini sağlamaktır. Bir bakıma coğrafi işaretler, korumanın tescil ile sağlanmasını mümkün kılmaktadır. Coğrafi işaretler ile korunmuş ürünler, yerel üreticiler tarafından kalite ve güvenilirliği tescillenerek önemli bir pazarlama aracı haline gelmeye başlamıştır. Özellikle yerel üreticilerin, satışa yönelik üretim yapmaları konusunda cesaretlendirilmesi, daha kaliteli üretimde bulunmaları için teşvik aracı olarak kullanılması ve yerel dinamiklerin canlandırılması bakımından da önem taşımaktadır.

Coğrafi işaretlerin işlevleri ise asli ve tali işlevler olmak üzere iki başlık altında toplanmıştır. Asli işlevler; ayırt edicilik, kaynak belirtme, kalite ve garanti belirtme, gıda güvenliği, ürün izlenebilirliği, tanıtım yapma işlevleri olarak sınıflandırılırken, tali işlevler; geleneksel bilgi ve kültürel değerleri koruma, ülke tanıtımına katkı, yerel kalkınmayı sağlama ve göçü önleme işlevleri olarak sınıflandırılmıştır.

Coğrafi işaretli ürünlerin, ürünle birlikte yörenin tanıtımına da katkı sağladığı için, turizm alt yapı aracı olarak ta görebiliriz. Bölgenin tanıtımında ve bilinirliğinin kalıcı kılınmasında, bu ürünlerin katkısı büyüktür. Örnek vermek gerekirse, Giresun’a gelen turistin mutlaka Giresun fındığını tatması, lezzet ve aroması sayesinde Giresun’u özlemesi ve tekrar gelme arzusu uyandırmasında önemli etkendir. İkamet ettiği şehirde veya toplumda Giresun’la ilgili konu cezbettiğinde, mutlaka tescilli Giresun fındığı hakkında da bilgi paylaşımı yapacaktır. Bu manada, Turizm destinasyonlarında Coğrafi işaretli ürünlerin de yöre turizminin tanıtımı ve gelişmesinde önemli reklam aracıdır.

ÜRETİCİ/ÇİFTÇİ AÇISINDAN;

Coğrafi işaretli ürün yetiştiren bireysel üretici/çiftçilerin, diğer bölgelerdeki üretici/çiftçilerden farklı olduğunun bilinmesi,
Ürünün ayırt edici (tadı, aroması, ağızda bıraktığı lezzeti, vitamin/mineral değeri vs) özelliği ve yıllar boyunca taşıdığı karakteristik özelliği ile kökeninin diğer benzer ürüne göre avantaj sağlaması, tanınırlığı ve bilinirliğinden dolayı, yurt içi ve yurt dışı pazarlara satış potansiyelini artırması,
Coğrafi işaretli ürün yetiştiren bireysel üretici/çiftçilerin gelirlerinde artış sağlama, yerel kalkınmaya katkı sunması, köyden kente göçü önleme, yeni iş fırsatlarını ortaya çıkararak tarımın sürdürülebilir ve kalıcı olmasına öncülük etmesi,
Marka tescili veya diğer koruma hizmetleri maliyetinin olmaması,

TESCİL SAHİBİ VE DENETİM MERCİ AÇISINDAN;

Tescille birlikte korumanın başlaması ve korumanın süresiz olması,
Devir hakkı sağlaması, miras yoluyla tescil sahibi (tescil sahibi gerçek kişi olması halinde) varislerine intikal etmesi, işletmelere ve üretim tesislerine veya diğer ilgililere lisans hakkı vermesi,
Coğrafi işaretli ürün yetiştiren bireysel üretici/çiftçiler, sanayici ve ihracatçıları kapsayan koruma, birlikte hareket etme vb. işbirliklerine öncülük etmesi,
Coğrafi işaretli ürünün yurt içi ve yurt dışı pazarlara satış potansiyelini artırması,
Fuar ve tanıtım organizasyonlarında kamu niteliğinde temsil etme imkanı sunması,
Sınai Mülkiyet ve diğer kanunlar kapsamında, tarafların hak ve yükümlülüklerinin bütüncül anlayışla koruması,
Diğer bölgelerdeki üretici/çiftçiler, sanayici ve ihracatçıların coğrafi işaretli ürün haklara tecavüz ve ihlaller yapması durumunda, hukuk ve ceza davası açma hakkını vermesi,

SANAYİCİ VE İHRACATÇI AÇISINDAN;

Coğrafi işaretli ürün alan/satan/imal eden gerçek/tüzel işletmelerin, diğer gerçek/tüzel işletmelere göre farkındalık oluşturması,
Coğrafi işaretli ürünün tanınırlığı ve bilinirliğinden faydalanarak, ürün hakkında ilave reklam ve tanıtım bütçelerinde tasarruf sağlaması,
Yöre çiftçisi ve tedarikçilerle birlikte hareket etme ve ortak politikalar oluşturmayı sağlaması,
Coğrafi işaretli ürünün yurt içi ve yurt dışı pazarlara satış potansiyelini artırması ve daha karlı gelir elde etmeye aracılık etmesi,
Yurt içi ve yurt dışı fuar ve organizasyonlarda, Coğrafi işaretli ürün avantajıyla yeni pazarlara yönelme ve satış potansiyelini artırma,

TÜKETİCİ AÇISINDAN;

Coğrafi işaretli ürünün kalite ve güvenilirliğini bilerek, güvenli gıdaya ulaşmasını sağlama,
Ürünün ayırt edici (tadı, aroması, ağızda bıraktığı lezzeti, vitamin/mineral değeri vs) özelliği ve yıllar boyunca taşıdığı karakteristik özelliği ile kökeninin diğer benzer ürüne göre ayırt etme prosedürlerini bilmek yerine, Coğrafi işaretli ürünün amblem ve logolarına duyulan güven ve itimadı tercih etme kolaylığı,
Coğrafi işaretli ürünü tercih ederek, üretici/çiftçi ve yerel işletmelerin gelirine katkı sağlama,
Coğrafi işaretli ürünü tercih ederek, kırsal kalkınma ve tarımın sürdürülebilir olmasına destek verme,

DEVLET AÇISINDAN;

Kayıt dışı üretici/çiftçilerin kayıt altına alınması ve hukuki korumanın sağlanması,
Tarımsal istatistiklerin, etkin ve verimli olmasını sağlaması,
Denetim merci aracılığıyla, kayıt dışı işletme ve merdiven altı üretim işletmelerinin kolay tespit edilmesi ve kayıt dışılığın önlenerek vergi ve SGK gelirlerinde artış sağlama,
Coğrafi işaretli ürün yetiştiren bireysel üretici/çiftçilerin gelirlerinde artış sağlama,
Yerel kalkınmaya katkı sunması, köyden kente göçü önleme,
Tarımın sürdürülebilir ve kalıcı olmasına öncülük etmesi, tarımsal politikaların oluşturulmasında etkin ve verimli analiz yapma,
Coğrafi işaretli ürünün yurt içi ve yurt dışı pazarlara satış potansiyelini artırması, özellikle döviz kazandırıcı faaliyetle tarımsal ihracatın artmasına imkan vermesi,
Yeni iş fırsatlarını ortaya çıkararak, yöre halkına istihdam sağlaması, yeni kurulacak işletmelerle vergi ve SGK gelirlerinde artış sağlama,

Bu sayfa 6327 ' kez görüntülendi.