GİRESUN FINDIK EZMESİ; Coğrafi konumu, iklimi ve toprak özellikleri nedeniyle bu bölgede üretilen Giresun fındığından imal edilen fındık ezmesinin kendine özgü aroma, tadı, kokusu, yağ oranı, içerdiği vitamin ve mineral değerleri sebebiyle oldukça sağlıklı bir besindir. İçeriğinde kullanılan şeker ise, şeker pancarından imal edildiği için, insan vücudunun gereksinim duyduğu karbonhidrat, potasyum, kalsiyum ve demir ihtiyacını karşılar. Pancar şekeri başka bir deyişle sofra şekeri, pancarda doğal olarak bulunan sakarozun, pancar içinde bulunan diğer maddelerden ayrılarak saf hale getirilmesiyle üretildiğinden, Giresun fındık ezmesinde diğer (nişasta bazlı şeker ve şuruplar vb.) tatlandırıcı ve katkı maddelerine yer verilmemektedir.
Giresun fındık ezmesi, ilk yıllarda sadece Giresun ilinde imal edilerek kullanılan bir tatlı çeşidi olarak ortaya çıksa da bu tatlının daha sonra diğer fındık bölgelerine yayılması, daha sonra da Dünya genelinde kabul görmesinin altında yatan beğeni ve kalitesi Giresun fındığından ve şeker pancarı şekerinden gelmektedir. İlk yıllarda, fındığın un haline getirilerek pekmez, bal ve şerbetle karışımı yapılarak imalatı ve ikramı başlamıştır.
Ticarileşme aşamasında ise, Fiskobirlik’in katkısı önemli rol oynamıştır. Şeker pancarı şekerinin yaygınlaşmasından sonraki süreçte, 1965’li yıllardan itibaren Giresun Fındık Ezmesi imalatının yapıldığı ve çok az miktarda olsa piyasaya arz edildiği, 1970’li yıllarda, Fiskobirlik’in ilk entegre tesis üretimine başlamasıyla, hızlı bir şekilde piyasada beğeniye kavuşmuştur.
Özel sektörün gelişmesiyle birlikte, mamul üretimine ağırlık veren firmalarda formülünün kolay ve yapılabilir olmasından dolayı bu ürünün seri imalatına başlamış ve markalaşma yoluna gitmişlerdir. Giresun fındık ezmesinin yapılışı ve mutfak gereçlerinin (blender, robot vs.) çeşitlenmesi de ev tipi imalatların (Giresun fındık ezmesi) yaygınlaşmasını sağlamıştır.
Giresun fındık ezmesinin ayırt edici en önemli özelliği, kendisine has formül yapısı, üretim metodu ve formülünde kullanılan fındığın ve şekerin özelliğinden gelmektedir. Tescillenmiş Giresun fındığının kendine özgü, tadı, aroması, ağızda bıraktığı his ve %0,1-0,6 mm. ebadındaki fındık parçacıklarının ağızda bıraktığı lezzettir. Şekerin ise, pancar şekerinden imal edilen pudra şekeri kıvamına gelmesinden dolayı, öğütülme esnasında doğal olarak ortaya çıkan fındık yağına nüfuz ederek hamurumsu kıvama gelme şeklidir.
İmalatta kullanılacak Giresun kalite natürel iç fındığın fazla kavrulmaması (piyasada çifte kavrulmuş diye tabir edilen sütlü kahve rengini almaması) gerekir. Kavurmanın uzun sürmesi, iç fındığın içindeki aroma, yağ ve lezzetinin kaybolmasına neden olacağından, kavurma prosesine önem gösterilmelidir.
Kavurmaya tabi tutulan iç fındıklar soğuduktan sonra kahverengi zarlarından ayrılır ve tekrar özenle seçilir. Kısmen benekli(zar atmamış) iç fındıklarda imalata verilebilir. Ancak zarın kısmen acımtırak olma özelliğinden dolayı, imal edilecek fındık ezmesinin tadı, rengi ve görünümünde farklılık oluşturur. Esas olan kavrulmuş iç fındık üzerindeki zarın 5/4’ünün temiz/çıkmış olması doğru bir seçimdir.
Giresun fındık ezmesinin imalatı sonucundaki renksel görünümünü tarif etmek gerekirse sarı renkte olup, bol sütlü kahverengine benzetilir.
Giresun fındık ezmesi içerinde bulunan Giresun kalite fındık ve pancar şekeri vücudun gün içerisinde ihtiyaç duyacağı enerji, vitamin ve mineralin önemli bir kısmını karşılayabileceği, ayrıca, vücudu dinç ve zinde tutacağından sağlıklı ve dengeli beslenme açısından da değerli bir üründür.
Fiskobirlik tarafından T.C. Türk Patent ve Marka Kurumu’na 22.10.2018 tarihinde “Giresun fındık ezmesi” adıyla tescillenmesi için başvuru yapılmıştır. Türkiye’de tescili onaylandıktan sonra, Avrupa Birliği Komisyonuna tescil başvurusu yapılacaktır.
GİRESUN FINDIKLI KROKAN; Dünya mutfağı lezzetlerinden birisi olan Krokan, kelime kökeni itibariyle de Fransızca da gevrek, kıtır manasına gelmektedir. Giresun fındıklı krokanın en önemli unsuru, imalatında kullanılan fındığın Giresun kalite olmasındandır. Fındıklı krokanın tarih boyunca yapılışında çeşitli (bal ve çeşitli meyvelerden imal edilen pekmezler) tatlandırıcılar kullanıldığı görülmektedir. Sanayi devriminin gelişmesiyle birlikte, toz şekerin yaygınlaşması sonucunda, günümüzde yapılan krokanlarda şeker kullanılmaktadır.
Giresun fındıklı krokanın orijinal formülünün bozulmadan korunması, aslına uygun imal edilmesi, pazara arz edilmesi; hem geleneksel tadın devamı, hem de Giresun kültür değerinin korunması için oldukça önemli bir olgudur. Gerek Fiskobirlik’in, gerekse Giresun’daki eski tatlıcıların ve yerel halkın, nesilden nesile aktardığı orijinal Giresun fındıklı krokanın malzeme formülü ve yapılışı aşağıdaki gibidir.
Giresun kalite olarak hasat edilen kabuklu fındıklar kırma tesislerinde veya evlerde kabuğundan ayrılır, natürel haldeki iç fındıkların içinde bulunan çürük, buruşuk ve kusurlu (haşere yeniği veya gelişimi tamamlanmamış vb.) fındıklar özenle seçilir. Seçilen iç fındıklar köylerde taş fırında, evlerde ve sanayilerde ise modern fırınlarda kavrulur. Kavurmaya tabi tutulan iç fındıklar soğuduktan sonra kahverengi zarlarından ayrılır ve tekrar özenle seçilir. Kısmen benekli(zar atmamış) fındıklarda imalata verilebilir. Ancak zarın özelliğinden dolayı, imal edilecek fındıklı krokanın rengi ve görünümünde farklılık oluşturur. Esas olan kavrulmuş iç fındık üzerindeki zarın 5/4’ünün temiz/çıkmış olması doğru bir seçimdir. Bu şekilde elde edilen kavrulmuş iç fındıklar, krokan yapımında bütün olarakta kullanılabilir. Ancak, en çok tercih edileni ise, bütün fındıkların gelişi güzel parçalanması sonucunda veya en küçük ebatlarda kıyılarak ve elenerek kullanılan şeklidir. Fındıklı krokanlarda, kıyılmış fındık parçacıklarının boyutları ise, (2-4 mm, 3-5 mm, 2-6 mm vs.) 3-5 mm arasında olması tavsiye edilir.
Krokan imalatında kullanılacak şekerin mutlaka şeker pancarından imal edilmiş toz şekerin olması gerekmektedir. Bu iki hammadde girdisi haricinde, başkaca malzemeye ihtiyaç duyulmaz. Giresun fındıklı krokanın yapılışında %70 fındığa, %30 şekere ihtiyaç duyulacağından, porsiyon ve imalat büyüklüklerindeki miktarları imalatçı belirler.
Giresun fındıklı krokanın içerinde bulunan Giresun kalite fındık ve pancar şekeri vücudun gün içerisinde ihtiyaç duyacağı enerji, vitamin ve mineralin önemli bir kısmını karşılayabileceği, ayrıca, vücudu dinç ve zinde tutacağından sağlıklı ve dengeli beslenme açısından da değerli bir üründür.
Fiskobirlik tarafından T.C. Türk Patent ve Marka Patent Kurumu’na 22.10.2018 tarihinde “Giresun fındıklık krokan” adıyla tescillenmesi için başvuru yapılmış, Ancak, T.C. Türk Patent ve Marka Patent Kurumu’nca yapılan inceleme sonucunda, özetle "TESCİL BAŞVURUSU UYGUN GÖRÜLMEMİŞTİR" şeklinde cevap verilmiştir.